Çocuklarda Disleksi

DİSLEKSİ (OKUMA BOZUKLUĞU) NEDİR ?

Okuma (leksi) beynin lisanla ilişkili bir yüksek kortikal fonksiyonudur. Bu fonksiyondaki kısmi bozukluğa “disleksi”, tam kayba “aleksi” adı verilir. Herhangi bir zeka sorunu olmayan bir kişi okuma yeteneğini hiç bir zaman tam kazanamazsa veya çok geç ve yavaş bir biçimde kazanırsa ve buna yol açacak herhangi bir beyin hastalığı söz konusu değilse buna da “gelişimsel disleksi” denir. World Federation of Neurology 1970’de gelişimsel disleksiyi “Konvansiyonel yönergeler, yeterli zeka ve sosyokültürel olanaklara rağmen okumayı öğrenme zorluğu biçiminde kendini gösteren bir bozukluk” olarak tanımlamıştır (Shaywitz BA, Shaywitz SE. Learning disabilities and attention disorders. In: Swaiman KF (Ed.). Pediatric Neurology, Principles and Pratice. St.Louis: The C.V.Mosby Company, 1989: 857-894)

Bireyin kronolojik yaşı,ölçülen zeka düzeyi ve yaşına uygun olarak aldığı eğitim göz önünde bulundurulduğunda, doğru okuma, hız ya da okuduğunu anlamada, beklenenin önemli ölçüde altında tespit edilen okuma başarısı olarak da disleksiyi tanımlayabiliriz. Okuma güçlüğü; yanlış ya da hatalı okuma değil, aynı zamanda, okumanın yavaşlığı ve okuduğunu anlama ve anlatabilme becerisindeki yetersizlik olarak da tanımlanır.

Çocuklarda Disleksi Tanısı

Disleksi, halk arasında “öğrenme güçlüğü” olarak bilinse de aslına bakarsanız tamamen öğrenme bozukluğu hastalığıdır ve zekâ geriliği ile alakası yoktur. Çocuklarda disleksi genellikle okul çağındaki çocuklarda fark edilmektedir. Bu yaşlarda arkadaşlarına göre öğrenme noktasında daha farklılık gösterirler.

Disletik çocukların özel ortamlarda ders alması önemlidir. Kendisini sürekli dışlayan arkadaşlarından uzakta, doğal bir yerde eğitim alması daha verimli olacaktır. Sağlıklı bir bireyde konuşma işlemleri beynin sol lobu ile gerçekleştirilir. İşte bu hastalığa sahip olan kişiler ise bu lobu kullanma konusunda ciddi sıkıntılar yaşar. Böyle zamanlara karşı hastaların daha özel eğitimler alarak kendilerini diğer arkadaşlarına göre farklı görmemeleri önemlidir. Çok duygusal bir yapıya sahiptirler.

Disleksi Belirtileri

Belirtiler genellikle ilkokul zamanında başlasa da bazı zamanlarda önceden fark edilmesi de mümkündür. İlkokul zamanında ise arkadaşları ile arasındaki öğrenme farkından dolayı böyle bir durum gözlenir. Çocuklarda disleksi belirtileri şu şekildedir.

• Okuma, yazma gibi durumlara karşı akıcı olunamaması
• Okuma sırasında heceleme vardır. Hecelemede sorunlar yaşanır.
• Kelime ve satır atlamalar sıkı sık olur.
• Kelimelerin çözümlenmesine karşın tam performans alınamaması
• Okuma anındaki dikkat dağınıklığı
• Okuduğunu anlayamama, kavrayamama
• Konsantrasyon sıkıntısı çekme
• Okuma esnasında bariz bir şekilde kendisini geri plana atması, özgüvensiz olması, sessiz okuması
• Dilbilgisi kuralların anlaşılması akranlarına gör zor yapılır.
• Kendilerini ifade etmede zorlanma.
• Cümle kurarken matık hataları.

Yukarıdaki maddeler, her çocuğun küçük yaşlarda gösterebileceği ancak büyüdükçe daha bir farkına varılan, teşhis konulduktan sonra ise neden daha önce fark etmedin denilen önemli olgulardır.

Disleksi Tedavisi

Öncelikli olarak belirtmekte fayda var ki hastalığın atlatılması gibi bir durum söz konusu değildir. Tedavisi iyileşmeye yönelik değil, hayatı böyle kabul etmeye yönelik olacaktır. Bu nedenle özellikle çok hassas olan bu çocuklara karşı incitici şeyler söylenmemelidir. Çocuklarda disleksi tedavisi konusunda sizlere birkaç tavsiye vermek gerekirse şunları söyleyebilirim.

• Hassas çocuklardır, yanlarında bağırmayın.
• Her çicek farklı zamanda açar. Sabırlı olun!
• Özel çocuklar olduğunu unutmayın!
• Bir çoğu normal zeka ve normal zeka üstüdür.
• Öğrenme zorluğu yaşadıklarını bilin ve onlara bir şey öğretirken farklı öğrentiklerini unutmayın!
• Görsel nesnelerle bir şeyler öğretin.
• Yazılarda renkleri kullanın.
• Eğlenceli ve animasyonlu aktivitelerle öğretim yapın.

Bunlarla birlikte eğitim kurumumuzda özel bir eğitim alma şansı verebilirsiniz. Uzman eğitmenlerimizle birlikte az kişilik sınıflarımızda onlarla çok iyi bir şekilde ilgileneceğimizden emin olabilirsiniz.

Disleksi, özgül öğrenme güçlüğü içerisinde yer alır. Kısaca özgül öğrenme güçlüğü hakkında da sizleri bilgilendirmek istiyoruz.

ÖZEL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ (ÖÖG) NEDİR?

Çocuklarda disleksi hakkında verilen bilgileri sizlerle paylaşmak istedik. Bu bilgiler dışında çocuklarda disleksi belirtileri ve çözümü için ne yapmanız gerektiğinide belirttik.

Öğrenme doğumla birlikte başlayan ve yaşam boyu devam eden bir süreçtir. Okullardaki eğitim-öğretim çalışmalarına katılan ve bu eğitimin başlangıcına kadar belirgin bir “bilgi alma ve kullanma” problemi olmadığı düşünülen her çocuğun, okulda başarılı olacağı varsayılır. Disleksi ancak, bir sorun gözlenemediği halde okul yaşantısının başından itibaren öğrenmeye ilişkin sorunlar yaşayan pek çok çocuk vardır. Öğrenmeye ilişkin yaşanan sorunların ve okul başarısızlığının altında birçok neden bulunmaktadır. 

Disleksi geçmiş yıllarda daha çok okula, aileye, çevresel-kültürel etkenlere, geçmiş yaşantılara ve çocuğun yapısal özelliklerine bağlı olduğu düşünülmekteydi. Ancak 1940’ların başından itibaren bunlardan farklı bir grubun varlığı fark edilmiştir. Zihinsel yetersizlik, sosyal/kültürel yoksunluk ve olumsuz çevresel faktörler etkili olmaksızın akademik başarıyı olumsuz etkileyen; öğrenmeye, okuma-yazma ve aritmetik becerisine ilişkin bu güçlükler, “özgül öğrenme güçlüğü” adı altında ayrı ve yeni bir başlıkta değerlendirilmeye başlanmıştır.

Özgül öğrenme güçlüğü (ÖÖG); bireysel olarak uygulanan standart testlerde, kişinin kronolojik yaşı, ölçülen zeka düzeyi ve aldığı eğitim göz önünde bulundurulduğunda, dinleme, konuşma, okuma, yazma, sonuç çıkarma veya matematiksel yeteneklerin kazanılmasında belirgin güçlük olarak tanımlanan heterojen bir bozukluktur.

ÖZGÜL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ TÜRLERİ

Çocuklarda Disleksi Çözümü:

Çocuklarda disleksi sorunu, disleksi hızlı okuma kursumuzda alacakları eğitim ile ortadan kalkacaktır.